Inmiddels is de coronacrisis zo’n 6 maanden bezig en nog altijd geldt code oranje voor alle landen buiten Europa. Toch gaat het in Afrika langzaam de goede kant op. Diverse van ‘onze’ landen hebben hun grenzen weer geopend. Zuid-Afrika is in de één na laatste fase van hun geplande lockdown wat inhoudt dat vrijwel alles weer normaal functioneert. Alleen de grenzen zijn nog dicht. Nu de zomervakantie ten einde is hopen wij dat het Ministerie van Buitenlandse Zaken de wereldwijde code oranje binnenkort per land zal gaan bekijken want meer nuance is wel op zijn plaats inmiddels. Wel waren blij met het bericht dat Nederland 130.000 flesjes vloeistof heeft gedoneerd aan Zuid-Afrika. Deze worden gebruikt voor corona tests. Daarover hebben we in de Nederlandse pers niets gelezen, maar in Zuid-Afrika wel.

Feit is dat er op korte termijn nog niet ver gereisd wordt. Dat betekent echter niet dat wij of onze partners in Afrika stil zitten. In deze nieuwsbrief laten we graag wat positieve voorbeelden en ontwikkelingen zien. Sommige klanten vragen ze zich af of zij zelf ook wat kunnen doen, nu het toerisme stil ligt. Ons antwoord is dan: blijf uw Afrikareizen wel plannen, ook al begrijpen wij dat vastleggen nog even kan duren. Een donatie doen helpt ook, wij hebben daarvoor kanalen die wij vertrouwen. Er worden bijvoorbeeld voedselpakketten uitgedeeld aan de scholen in ons Scholenproject. Lees verder beneden. Maar eerst iets anders: blijf nadenken over reizen naar Afrika en niet alleen omdat ú dan een geweldige ervaring opdoet.

Africa Needs YOU!

In veel landen in Afrika maakt het toerisme een flink deel van het nationaal inkomen uit. Per land zijn tienduizenden, soms honderdduizenden, vaak laagopgeleide werknemers en hun families afhankelijk van toerisme. Overheidssteun is minimaal en veel mensen in de sector worden nu ontslagen. Voor safari en wildlife bestemmingen ligt de situatie nog lastiger dan voor gewone guesthouses en hotels. Wildlife bestemmingen hebben in verband met het natuurbeheer dat zij uitvoeren hoge kosten die altijd doorlopen, of er nu gasten zijn of niet. Denk aan kosten voor omheiningen, terrein- en waterbeheer, anti-stroperij maatregelen, pacht, wildlife research en vooral ook aan steun aan de lokale gemeenschappen.

Dit wordt goed uitgelegd door één van onze partners in het Tuli Block, een prachtig Big Five (en meer) natuurgebied op de grens tussen Zuid-Afrika en Botswana. Zij zeggen dat de ecotoerisme driehoek bestaat uit:

• De beheerders (‘custodians’) van het gebied (overheid, pachter of privé eigenaar)
• De gemeenschap(pen) die in de periferie van het wildlife gebied leven en een deel van hun inkomen daarmee verwerven omdat zij langdurig pacht ontvangen en/of werk vinden. Gebeurt dit niet dan wordt het gebied geclaimd voor vee of landbouw.
• De bezoeker ofwel de toerist aan deze gebieden die door hun safari mee betaalt aan deze kosten.

U bent dus een essentieel onderdeel van het natuurbehoud, net zo belangrijk als de beheerders en de lokale gemeenschappen. Wanneer de toerisme-poot in de driehoek langdurig wegvalt is het geheel gedoemd te mislukken.

Maar is vliegen dan niet slecht voor het milieu en moeten we om die reden allemaal thuis blijven? Hier laten we Gert Polet aan het woord, hoofd soortenbescherming bij het Wereld Natuur Fonds. Een klant stuurde ons een interview met hem in het Reformatorisch Dagblad. Hij zegt daarin onder meer:

“Vliegreizen zijn niet goed voor de natuur, daarvan zijn we nu des te meer doordrongen. Een weekendje New York is onverantwoord. Maar een langere reis naar Afrika, met uitstootcompensatie en een financiële bijdrage aan lokale natuurbescherming, kan waardevol zijn. Maak er de reis van je leven van!”.

Neushoorns zonder hoorn

Dus het werk in de safaribestemmingen gaat door, met of zonder gasten. Om dat werk inzichtelijker te maken, hierbij een korte beschrijving van hoe dergelijke conservation werkzaamheden – en de extra problemen veroorzaakt door coronamaatregelen – er in de praktijk uit kunnen zien. Dit voorbeeld gaat over één van de safarigebieden die grenst aan het Kruger National Park. In dit gehele gebied is stropen aan het toenemen nu meer mensen financieel in de problemen komen en er minder toeristen (en dus minder wildritten) zijn. Vorig jaar al is door de beheerders van dit gebied (een soort vereniging van eigenaren) na grondige discussie en onderzoek besloten dat het verwijderen van de hoorn van neushoorns de beste oplossing is om stropers in het reservaat te weren. Dit is nu dus urgenter geworden. Het verwijderen van de hoorn heet de-horning. Dit is overigens pijnloos en niet permanent. Een hoorn groeit weer aan, net als onze nagels. Hoe gaat zo’n de-horning dag in zijn werk?

• De-horning is terecht streng gereguleerd, daarom zijn eerst vergunningen nodig. Deze worden in Zuid-Afrika afgegeven in de provincie Mpumalanga maar aangezien toegang tot het reservaat in de provincie Limpopo is en er tot enkele weken geleden tussen provincies niet gereisd mocht worden, was er enige logistieke creativiteit nodig om de (papieren) vergunningen op de juiste plek te krijgen.
• Vervolgens is er een gespecialiseerde dierenarts nodig die de hoorns operatief verwijdert. Deze dierenarts was helaas geveld door COVID-19, wat opnieuw vertraging betekende. Aangezien deze meneer uit een open helikopter moet hangen om de verdovingspijlen in de neushoorns te schieten was volledig fysiek herstel wel noodzakelijk. Dat verliep gelukkig uiteindelijk voorspoedig.
• Dan is er een speciale controleur van de overheid nodig die de operatie moet begeleiden en moet zorgen dat aan alle regels voldaan wordt. Helaas had de provincie een bevel uitgevaardigd dat de overheidsvoertuigen niet gebruikt mochten worden tijdens de lockdown. De benodigde ambtenaar (die niet vlakbij woont) heeft uiteindelijk speciaal verlofdagen opgenomen om zijn functie te kunnen uitoefenen en is van zijn huis opgehaald en weer terug gebracht door een vrijwilliger.
• Dan is er een heel team aan rangers nodig die helpen bij de operatie. Ook zij hebben het moeilijk nu er geen gasten zijn, dus voor deze spannende klus waren er genoeg aanmeldingen! Ook diverse veiligheidsteams waren aanwezig, inclusief speurhonden. In de afgelopen periode hadden de laatsten overigens al 15 stropers opgespoord nog voordat zij het reservaat hadden betreden.
• Ten slotte zijn er neushoorns met hoorn nodig en die moeten dan eerst gevonden worden . Hierbij zijn de rangers en trackers essentieel en dat is goed gelukt.

Al met al een enorme team effort. Het resultaat was dat op één dag met zo min mogelijk stress voor de dieren en binnen alle regels, 4 volwassen mannetjes, 3 vrouwtjes en 2 kalveren “ge-dehorned” zijn. Het is jammer dat het nodig is maar het werkt. Dat dergelijke operaties geld kosten moge duidelijk zijn.

Verder wordt er zo veel mogelijk steun gegeven aan de gezinnen van de kinderen in ons Scholenproject. Een voedselpakket is niet het juiste woord voor de hoeveelheden die afgeleverd worden. Hele laadbakken vol hobbelen hoog de bergen in om afgelegen gemeenschappen te bereiken.

Wilt u iets doen, juist in deze tijd? Maak dan een gift over naar onze liefdadige doelen rekening:

Out in Africa Charities te Vlaardingen

Bankrekeningnummer NL40RABO 0114 026 327

Vermeld het a.u.b. indien u een voorkeur heeft voor de bestemming van het bedrag (natuur of voedsel). Wij zorgen dat gehele bedrag op de juiste plek terecht komt.

Of doneer rechtstreeks aan African Parks elders in Afrika. Lees bijvoorbeeld deze brief van een ranger uit Malawi.

Waterniveaus weer goed

We hebben het al vaker gezegd: regen roept in Afrika een heel ander gevoel op dan hier in Nederland. In Afrika wordt het verwelkomd, zeker nadat de regenseizoenen in de afgelopen jaren zijn tegengevallen en er diverse problemen zijn geweest. Denk bijvoorbeeld aan Day Zero, die enkele jaren geleden werd gevreesd in Kaapstad toen de dammen angstaanjagend leeg werden. Of vorig jaar in Botswana, toen de rivierwateren die normaal gesproken vanuit Angola de Okavango Delta instromen zodanig tegenvielen dat er op sommige plekken geen boottochten of mokorotochten meer gedaan konden worden. Gelukkig ziet dit jaar er beter uit: in Zuid-Afrika staan de tellers op een prima niveau qua aantal gevallen millimeters het afgelopen regenseizoen. Enkele maanden geleden zijn the floods vanuit Angola bovendien keurig op tijd de Okavango Delta ingestroomd. Het water dat Botswana bereikte was zelfs van zodanig goed niveau dat de volledig opgedroogde Boteti rivier ook weer stroomde. Dat is in het verleden wel eens anders geweest! Na 30 jaar droogte begon deze rivier in 2009 ineens weer te stromen dus toen dit vorig jaar stopte vreesde men het ergste. Maar gelukkig kwam het water dit jaar weer terug en zorgt het in de hele Okavango Delta tot aan de zuidelijke punt van de Makgadikgadi pannen voor leven van zowel planten als dieren. Hieronder links het water niveau in juli 2020, en rechts het niveau in juli 2019.

Zelfs in één van “onze” droogste gebieden, Etosha National Park in Namibië, is er afgelopen regenseizoen een normale hoeveelheid regen gevallen, waardoor de bevolking en ook de natuur een zucht van verlichting heeft kunnen slaken. Inmiddels is het regenseizoen op de meeste plekken voorbij, maar de rest van het jaar ziet er door de regenval een stuk rooskleuriger uit dan voorgaande jaren. De regenval in Etosha leverde bovendien deze prachtige luchtfoto op:

Afrikaanse muziek en dans viral

Heeft u al beelden gezien van de vele dansjes op het aanstekelijke nummer Jerusalema van Master KG, een Zuid-Afrikaanse muzikant? Dit nummer is een wereldwijde danshit en overal worden dansjes online gezet. Vooral ook vanuit Afrika zelf – de kracht van het internet! (#JerusalemaChallenge).

Als u goed luistert klinkt het alsof zij zingen over Londolozi, één van de beste safari lodges in Zuid-Afrika. Dat klopt een beetje – ze zingen “Ngilondoloze” wat betekent “Bewaar me/ bescherm me” en dat is ook waar de naam Londolozi op gebaseerd is (beschermer van het leven). Het personeel van Londolozi heeft daarom in het kader van de Zuid-Afrikaanse feestdag Woman’s Day ook een filmpje geplaatst, in een fraaie safarisfeer. Zij hebben trouwens ook hele goede wildritten die u online kunt volgen.

Maar niemand kan tippen aan de moves van de jonge Masaka Kids. Vanwege auteursrechten mogen wij dit filmpje niet plaatsen, maar zoek op Jerusalema Masaka Kids en swing mee…

Baie groete!

Ross Aitken en team